Τροφικές προτιμήσεις των τερμιτών

Το κύριο θρεπτικό συστατικό των υλικών που καταναλώνουν οι τερμίτες είναι η κυτταρίνη, που αποτελεί το πιο κοινό οργανικό συστατικό στη φύση και στα σπίτια. Από μεγάλη εμπειρία στους τερμίτες στην Ελλάδα και από επιστημονική γνώση για αυτούς, προκύπτει ότι υλικά φυτικής προελεύσεως όπως το ζωντανό και το νεκρό ξύλο, τα κλαδιά, οι ρίζες, το χόρτο, τα φυτικά υπολείμματα, το χαρτί ή το χαρτόνι, ο καπλαμάς, οι μοριοσανίδες, novopan, laminate και άλλα υλικά που περιέχουν χαρτί ή ξύλο, καθώς και διάφορα βαμβακερά ή φυτικής προελεύσεως υφάσματα, μπορούν να αποτελέσουν την τροφή τους.


Καταναλώνοντας το ξύλο ή το χαρτί, αποσχίζουν με τις ισχυρές γνάθους τους λεπτά τμήματα χωρίς να τα απομακρύνουν όπως συμβαίνει στα υπόλοιπα έντομα που προσβάλουν το ξύλο και καλούνται ξυλοφάγα έντομα ή σαράκι. Καταπίνουν τα τεμαχίδια ξύλου ή χαρτιού και τα αποθηκεύουν στον στόμαχο τους για πέψη, ενώ μέρος τους μοιράζονται με τους συγκατοίκους συλλογικά μέσω της τροφάλλαξης.


Έχουν προτίμηση σε ορισμένους τύπους ξύλου, ενώ αν η τροφή είναι περιορισμένη και δεν υπάρχει για αυτούς άλλη τροφική επιλογή το προσπερνούν και προσβάλουν και τα όχι τόσο ελκυστικά σε αυτούς υλικά. Η περιεκτικότητα των υλικών σε χημικά συστατικά όπως έλαια, αλκαλοειδή ή ρετσίνια, υλικά προστασίας του ξύλου και άλλα συντηρητικά, δεν τους εμποδίζει ιδιαίτερα, αν και προσδίδει μία μικρή ανθεκτικότητα στις προσβολές.


Οι υπόγειοι τερμίτες προτιμούν ιδανικά το βρεγμένο και μουχλιασμένο ξύλο από το ξηρό και υγιές (που έχει επέλθει σήψη από μύκητες) και το μαλακό εαρινό από το σκληρότερο θερινό ξύλο. Αντίθετα, οι τερμίτες ξηρού ξύλου που δεν είναι τόσο επιλεκτικοί, τρέφονται και με εαρινό και με θερινό ξύλο, σκληρό ή μαλακό, υγρό ή ξηρό. Υπάρχει μια μικρή προτίμηση στο σομφό συγκριτικά με το εγκάρδιο ξύλο λόγω της υψηλότερης συγκέντρωσης σε άμυλο και σάκχαρα, ενώ η ποσότητα της δύσπεπτης λιγνίνης είναι μικρότερη. Αν και οι υπόγειοι τερμίτες προτιμούν το μαλακό ξύλο από το σκληρό, κανένα είδος ξύλου δεν είναι απαγορευτικό για αυτούς, ιδιαίτερα όταν οι εναλλακτικές λύσεις τροφής είναι περιορισμένες και ο πληθυσμός τους έχει ανάγκη για ενέργεια.


Για να μετατρέψουν οι τερμίτες τα φυτικά υλικά σε τροφή εξαρτώνται στενά από τα πρωτόζωα και τα βακτήρια που συμβιώνουν μαζί τους στο πεπτικό τους σύστημα και μετατρέπουν την κυτταρίνη σε χρήσιμα θρεπτικά στοιχεία. Χωρίς τη «συμβίωση» αυτή, οι τερμίτες δε θα επιβίωναν αφού δε θα μπορούσε να καλυφτεί η πιο σημαντική ανάγκη σε όλους τους οργανισμούς, η ανάγκη για σίτιση.

Επειδή τα αναπαραγωγικά, οι οπλίτες και τα νεαρά του τερμίτη δε μπορούν να τραφούν όπως οι εργάτες, εξαρτώνται από αυτούς που τους μεταδίδουν διαρκώς τους μικροοργανισμούς από στόμα σε στόμα. Κατά την έκδυση αποβάλλεται το περιεχόμενο του οπισθίου εντέρου μαζί με το μεγαλύτερο μέρος των εντερικών μικροβίων και τα νεογέννητα έντομα τερμίτη αναπληρώνουν τα μικρόβια αυτά τρώγοντας τα υγρά της έδρας και τα εκδύματα των συγκατοίκων τους.


Το προσφάτως μουχλιασμένο ξύλο (φρέσκο και βρεγμένο ξύλο) αποτελεί για πολλά είδη τερμιτών στόχο - bonus αφού πρόκειται για τροφή μεγάλης θρεπτικής αξίας, ενώ το ξύλο είναι σίγουρα πιο εύπεπτο. Ορισμένα είδη τερμιτών μάλιστα ελκύονται από μύκητες επειδή παράγουν την ειδική φερομόνη (χημική ουσία επικοινωνίας των εντόμων) συναθροίσεως τους. Με τη σειρά τους οι τερμίτες συμβάλλουν στη διασπορά των μυκήτων, μεταφέροντας με τα σώματα και τα περιττώματα τους, σπόρια μυκήτων. Σε πειράματα που έχουν πραγματοποιηθεί όλα τα είδη ΜDF (Medium Density Fiber) προσβλήθηκαν από τερμίτες με πιο ανθεκτικό στην προσβολή εκείνο που είχε κατασκευαστεί από εγκάρδιο ξύλο ευρωπαϊκής δρυός. Τα MDF κατασκευάζονται από ρινίσματα ξύλου (πεύκου, δρυός ή οξιάς), ενώ η ρητίνη και το κερί είναι επίσης υλικά ευπαθή για τους τερμίτες.


Παρόλα αυτά οι τερμίτες στο σπίτι μπορούν να καταστρέψουν (όχι να καταναλώσουν) κατά τη συνολική τους προσπάθεια και μη κυτταρινούχα υλικά όπως: γύψο, ασβεστοκονίαμα, μαρμαροκονία, πλαστικά μονωτικά, καουτσούκ, μερικά μαλακά μέταλλα (χαλκό, μόλυβδο, αλουμίνιο), σωλήνες PVC, χαλιά και καλώδια. Για τα πιο σκληρά υλικά, χρησιμοποιούν ως διαλυτικό, ουσία που παράγεται από αδένες τους. Τα περισσότερα από αυτά τα υλικά, οι τερμίτες, αναγκάζονται να τα διατρήσουν για να τα προσπεράσουν και να αποκτήσουν τελικά πρόσβαση στην κύρια τροφή τους που είναι το ξύλο ή το χαρτί.


Οι τερμίτες στο σπίτι διαπιστώνονται συνήθως μετά από χρόνια όταν η ζημιά έχει προχωρήσει αρκετά ή έχει τυχαία αποκαλυφτεί. Τερμίτες στο πάτωμα (τερμίτες στο ξύλινο δάπεδο), τερμίτες στην πόρτα (τερμίτες στην κάσα κυρίως), τερμίτες στα ντουλάπια της κουζίνας ή τερμίτες στη ντουλάπα, είναι οι πιο συνηθισμένες περιπτώσεις προσβολής.


Κατά την αυτοψία πραγματοποιείται με ειδική συσκευή (Termatrac T3i) η ανίχνευση των τερμιτών, με τις πληροφορίες που μας παρέχει σημαντικές για το σχεδιασμό της εφαρμογής καταπολέμησης. Η απεντόμωση των τερμιτών είναι μία ειδική διαδικασία που όταν γίνεται σωστά επιφέρει οριστικές λύσεις με ριζική εξάλειψη των τερμιτών. Η καταπολέμηση των τερμιτών του ξύλου αναλαμβάνεται από πιστοποιημένες εταιρίες απολύμανσης και εξειδικευμένα συνεργεία απεντόμωσης. Η ειδική απεντόμωση για τερμίτες και η ανίχνευση των τερμιτών περιγράφονται με λεπτομέρεια σε άλλα κεφάλαια.

Share by: